Niezbędnym elementem przygotowania się do sprzedaży przedsiębiorstwa jest sporządzenie wyceny firmy. Rzetelna wycena wartości firmy będzie również bardzo przydatna w sporze korporacyjnym, w przypadku chęci opuszczenia spółki.
Wartość przedsiębiorstwa będzie podstawą ustalenia ceny jaką będzie można uzyskać ze sprzedaży firmy i punktem wyjścia dla negocjacji. Dlatego warto wycenić własne przedsiębiorstwo na etapie przygotowania do sprzedaży firmy. Co więcej, posiadanie wyceny przedsiębiorstwa przez dotychczasowego właściciela sprawia, że sprzedający wygląda na solidnego kontrahenta w oczach potencjalnego kupującego.
Wycena firmy pełni różne funkcję. Spośród najpopularniejszych można wymienić następujące:
Metody wyceny przedsiębiorstwa
Żeby oszacować wartość firmy należy w pierwsze kolejności dokonać wyceny wartości przedsiębiorstwa spółki. Znane są różne metody wyceny przedsiębiorstwa, które dzieli się według ogólne klasyfikacji na:
Każda z wymienionych metod wyceny firmy ma swoje wady i zalety oraz sprawdza się lepiej w konkretnych sytuacjach. Poniżej przybliżamy pokrótce każdą z metod wyceny firmy oraz opisujemy ogólne zasady wyceny przedsiębiorstwa.
Wycena przedsiębiorstwa metodą majątkową
Jak sama nazwa wskazuje, metoda majątkowa polega na oszacowaniu wartości firmy poprzez ustalenie wartości netto majątku danego przedsiębiorstwa. Wśród metod majątkowych możemy wyróżnić:
W przypadku wyceny firmy metodą majątkową, ogólnie rzeczy ujmując, dąży się do ustalenia wartości jej aktywów pomniejszonych o pasywa obce.
Metody wyceny wartości księgowej
Metoda wartości księgowej pozwala na dokonanie prostej wyceny w oparciu o sam bilans danego przedsiębiorstwa. Wyceny firmy metodą księgową dokonuje się w ten sposób, że od aktywów firmy odejmuje się zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Niestety, wycena przedsiębiorstwa metodą księgową może być obarczona błędem z uwagi na rozbieżność pomiędzy wartością księgową a rzeczywistą niektórych aktywów oraz rosnącą rolę dóbr niematerialnych (szczególnie w branży IT).
Pośród metod wyceny księgowej najpopularniejsze są wycena aktywów netto oraz metoda skorygowanych aktywów netto. Metoda skorygowanych aktywów netto pozwala na dokładniejszą wycenę przedsiębiorstwa.
Metoda wartości odtworzeniowej
Metoda wartości odtworzeniowej polega na oszacowaniu nakładów, jakie byłyby niezbędne do stworzenia od zera wycenianego przedsiębiorstwa. Wobec tego pozwoli ona ustalić jaką wartość ma wyceniane przedsiębiorstwo z większą dokładnością niż metoda wyceny wartości księgowej, natomiast będzie wymagała więcej czasu i pracy. Wadą tej metody wyceny jest nieuwzględnienie dochodowości firmy.
Metoda wartości likwidacyjnej
Metoda wartości likwidacyjnej wykorzystywana jest na potrzeby postępowania likwidacyjnego. Wycena przedsiębiorstwa metodą wartości likwidacyjnej polega na oszacowaniu wartości majątku spółki, z uwzględnieniem likwidacyjnej wartości poszczególnych składników majątku oraz kosztów likwidacji.
Wycena firmy metodą dochodową
Metoda dochodowa jest najczęściej stosowaną metodą wyceny przedsiębiorstwa. Szacowanie wartości firmy tą metodą polega, w uproszczeniu, na określeniu wartości przedsiębiorstwa przez pryzmat przyszłych dochodów zdyskontowanych oczekiwaną stopą zwrotu. Wśród metod dochodowych możemy wyróżnić m.in.:
Wycena firmy w podejściu dochodowym daje pojęcie o wysokości zwrotu z zainwestowanego kapitału.
Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych
Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych jest używana najczęściej spośród wymienionych sposobów wyceny. Nie uwzględnia majątku przedsiębiorstwa, bierze natomiast pod uwagę wolne przepływy finansowe, jakie firma będzie w stanie wygenerować w przyszłości. Ta metoda pozwala ocenić zdolność przedsiębiorstwa do generowania zysków w przyszłości. Jej zaletą jest to, że skupia się głównie na przyszłej działalności przedsiębiorstwa. Niemniej jednak, jak każda metoda bazująca na prognozie, jest obarczona pewnym ryzykiem błędu, a procedura jej przeprowadzenia jest skomplikowana.
Metoda zdyskontowanych dywidend
Z metody zdyskontowanych dywidend dla wyceny przedsiębiorstw korzystają najczęściej akcjonariusze i udziałowcy, w celu oszacowania indywidualnych zysków osiąganych z wypłat dywidendy, w zależności od ich częstotliwości i wysokości. Zgodnie z nią cena udziałów lub akcji równa się wartości bieżącej wszystkich przyszłych dywidend. Jej zaletą jest fakt, że uwzględnia realne zyski udziałowców, natomiast opiera się na predykcji przyszłości, która może okazać się błędna.
Metoda zdyskontowanych zysków
Metoda zdyskontowanych zysków jest w praktyce rzadko używana do wyceny przedsiębiorstw i przydatna jedynie przy wycenie spółek, które nie ponoszą nakładów na inwestycje rozwojowe.
Wycena firmy metodą porównawczą
Metoda porównawcza, zwana również mnożnikową, zakłada oszacowanie wartości firmy w oparciu o dane finansowe firm z tej samej branży. Do porównania wybierane są przedsiębiorstwa o podobnym profilu działalności, porównywalne pod względem rozmiaru działalności, dochodów, kondycji finansowej i rynku, na którym działają. Opiera się na założeniu, że wartość rynkowa podobnych przedsiębiorstw jest do siebie zbliżona.
Metoda porównawcza może służyć za metodę uzupełniającą dla innych metod wyceny. Jej zastosowanie będzie łatwiejsze gdy wyceniane są spółki giełdowe, a nie spółki prywatne, gdzie podczas wyceny firmy pod uwagę trzeba wziąć często niepubliczne dane transakcyjne.
Do jej zdecydowanych zalet należy prostota obliczeń, łatwość pozyskania danych gdy wyceniane są spółki giełdowe oraz unikanie subiektywnych prognoz. Wadami będą natomiast trudność zastosowania w przypadku prywatnych spółek oraz odwołanie się do danych księgowych, które jak zasygnalizowano w opisie metod księgowych, mogą być podatne na manipulacje oraz nie odzwierciedlać realnej wartości przedsiębiorstwa.
Jak się ma wycena przedsiębiorstwa do wyceny udziałów?
Wartość przedsiębiorstwa nie przekłada się jeden do jednego na wartość udziałów spółki prowadzącej wyceniane przedsiębiorstwo. Oszacowanie wartości udziałów opiera się na wycenie firmy, ale aby ocenić ich realną wartość trzeba wziąć pod uwagę również czynniki wpływające na ich cenę.
Elementy wpływające na wycenę udziałów to np. ilość sprzedawanych udziałów (pakiet większościowy będzie ceniony wyżej niż pakiet mniejszościowy), uprzywilejowanie udziałów (np. co do dywidendy, prawa głosu lub możliwości powoływania członków organów) oraz ewentualne obciążenia (np. obowiązek spełniania przez wspólnika świadczeń na rzecz spółki).
Pomoc w procesie wyceny firmy
Jak wspomniano we wstępie, wycena wartości firmy będzie konieczna przy sprzedaży firmy lub w trakcie sporu korporacyjnego. Proces wyceny firmy jest skomplikowany, a na wartość firmy wpływa wiele różnych czynników. Dlatego właśnie wycena przedsiębiorstw przeprowadzana jest przez wyspecjalizowane podmioty.
Jeżeli przygotowujesz się do sprzedaży firmy lub jesteś w trakcie sporu korporacyjnego, warto skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika, który pomoże wycenić firmę oraz zapewni doradztwo w procesie transakcyjnym lub sporze wspólników. Współpracujemy z doświadczonymi specjalistami od wyceny przedsiębiorstw.
